بررسی انواع تولید مثل در مارمولک ها

تولید مثل در مارمولک ها چگونه است؟

 

تولید مثل در مارمولک ها چگونه است؟ بیشتر مارمولک ها با تخم گذاری تولید مثل می کنند در نتیجه چرخه زندگی مارمولک ها نیز مانند بیشتر خزندگان از یک تخم شروع می شود. در بعضی از گونه های کوچکتر تعداد تخم ها در هر تخم گذاری نسبتاً یکسان است. برای مثال مارمولک های گونه ی آنولز، هر بار یک تخم می گذارند؛ بسیاری از گکو ها یا مارمولک هایی که بیشتر در خانه پیدا می شوند، بسته به نوع گونه، یک یا دو تخم می گذارند و بعضی از مارمولک های گونه ی اسکینک، دو تخم می گذارند.

 

یک قانون عمومی دیگری نیز وجود دارد که اندازه تخم ها به اندازه، سن و موقعیت مارمولک ماده بستگی دارد، در هر مرتبه تخم گذاری، به طور معمول تعداد تخم ها به 4 تا 8 تخم می رسد. اما مارمولک های بزرگ مثل ایگواناها ممکن است در هر مرتبه 50 عدد و یا بیشتر تخم بگذارند.

 

تخم مارمولک ها معمولاً یک پوسته ی چرم مانند دارد که دارای حفره های ریزی است و با جذب رطوبت به جنین کمک می کند تا رشد مناسبی داشته باشند، اما تخم هایی که اکثر گکو ها می گذارند استثناست، به این صورت که پوسته ی تخم ها بعد از فرآیند تخم گذاری به سرعت سفت می شود و هیچ تغییری در اندازه و شکل آن ها در طی زمان ایجاد نمی شود.

 

 

رشد اولیه، تعیین جنسیت  و تولید مثل در مارمولک ها

 

تولید مثل در بعضی از گونه های مارمولک، به صورت زنده زایی انجام می شود، برای یک سوم از مارمولک های گونه ی اسکینک ها این اتفاق رخ می دهد؛ بسیاری از آن ها در آب و هوای استوایی زندگی می کنند.

 

در سایر گونه های مارمولک که نمونه های زنده زایی داشته اند، آن ها معمولاً در معرض آب و هوای سرد هستند؛ آن ها چه در ارتفاعات باشند و چه در مناطق پست، معمولاً زنده زا می شوند، برای مثال تمام گکو های نیوزلند، زنده زا هستند با اینکه سایر گکو ها تخم گذارند.

 

تنوع زیادی از مکانیزم ها و ساز و کار بدن وجود دارد که منجر به زنده زایی می شود؛ در بعضی از مارمولک ها تنها تفاوت بین زنده زایی و تخم گذاری این است، که پوسته ای دور تخم ایجاد نمی شود. مارمولک های ماده تا زمانی که رشد جنین ها کامل شود آن ها را در لوله های رحمی نگه می دارند؛ هر تخم تمام انرژی مورد نیاز برای رشد را، در محتویات بزرگ نطفه اش دارد، در این موارد هیچ مواد غذایی اضافه ای از طریق مادر به فرزند منتقل نمی شود.

 

در سایر مارمولک ها تخم هایی که از تخمدان جدا می شوند، حاوی مقداری از انرژی لازم برای رشد در محتویات نطفه ی خود هستند؛ بعضی از انواع جفت، وجود دارند که وابسته به نوع مارمولک ها قابلیت رشد دارند، در نتیجه در طول رشد بعضی از مواد غذایی از مادر به فرزند منتقل می شود.

 

تنها در چند گونه، تخم های کوچکی بدون هیچ محتویات نطفه ای از تخمدان آزاد شده و از طریق لوله ی رحمی خارج می شوند. یک جفت پیشرفته و کامل با قابلیت رشد دارند و بیشتر از 99 درصد مواد غذایی مورد نیاز برای رشد جنین از طریق مادر به فرزند منتقل می شود. در این گونه ها دوره ی بارداری طولانی است و 8 تا 12 ماه طول می کشد.

 

جنسیت در مارمولک ها به طور ژنتیکی و به سختی تعیین می شود. یک نوزاد مارمولک هر دو ساختار تولید مثلی نر و ماده را دارد؛ در نمونه هایی از مارمولک های ایگوانا و بعضی از گونه های دم شلاقی، تگوس، گکو و اسکینک ها، نرها کروموزوم های جنسی متفاوتی در مقایسه با سیستم کروموزومی بسیاری از پستانداران دارند.

 

بعضی از گکو های ماده، مارمولک های دیواری و بعضی مارمولک های دیگر، کروموزوم های جنسی متفاوتی دارند که شبیه به آن هایی است که در مارها مشاهده شده است.

 

در بعضی از گونه های مارمولک ها، بعضی از ایگوانا ها، گکو ها و مارمولک های دیواری، هیچ کروموزوم جنسی وجود ندارد و وابسته به دما جنسیت آن ها مشخص می شود؛ یعنی هنگامی که آن ها در تخم هستند دمای محیط آشیانه، جنسیت نوزاد مارمولک را تعیین می کند.

 

 

بکرزایی، تولید مثل متفاوتی در مارمولک ها

 

بیشتر جمعیت مارمولک ها به طور مساوی بین نر و ماده تقسیم شده است؛ انحراف از این الگو در نمونه هایی که بکرزایی می کنند، دیده می شود که در آن ها نوزاد از تخم های بارور نشده متولد می شود.

 

اولین بار بکرزایی در مارمولک ها، در نژاد های ماده ی لاسرتا یافت شد؛ اما اکنون این اتفاق در نژادهای ماده ی گونه هایی مثل دم شلاقی یا آسپیدوسلیس در جنوب غربی آمریکا و بخش هایی از مکزیک و بعضی از گکوها نیز شناسایی شده است.

 

مارمولک های بکرزا در محیط هایی زندگی می کنند که از لحاظ بوم شناختی شواهد متقاعد کننده ای برای آن وجود دارد. مارمولک های بکرزا، برخواسته از ترکیبی از هر دو گونه ی جنسی نر و ماده است، تعداد کروموزوم ها در این گونه ها تقریباً دو برابر تعداد کروموزوم هایی است که در گونه های دیگر از طریق جفت گیری تولید مثل می کنند.

 

در موارد کمی نیز تعداد این کروموزوم ها سه برابر است، این اتفاق نتیجه ی جفت گیری یک گونه ی تولید مثل کننده از طریق جفت گیری و یک نمونه ی بکرزا می باشد، این نوزادان مارمولک، از نظر ژنتیکی آلوتریپلوئید هستند. زیرا نمایانگر یک انتقال ژن از نوع تلاقی برگشتی هستند به این معنی که سه دسته کروموزوم تولید می کنند.

 

مراقبت مارمولک های بالغ از تخم

 

مراقبت والدین از مارمولک ها در طی فرآیند تخم گذاری کم و کمتر می شود، اما استثنائات قابل توجهی وجود دارد؛ بسیاری از گونه ها چاله ای حفر می کنند و تخم ها را درون آن قرار می دهند. در حالی که سایر گونه ها آن ها را زیر انبوهی از برگ ها دفن می کنند و یا آن ها را درون شکاف درخت ها و درون غار ها قرار می دهند.

 

جنس ماده در بعضی از گونه ها مخصوصاً اسکینک پنج خط و بسیاری از نوع آن ها در طول رشد تخم ها که 6 هفته به طول می انجامد با تخم هایش باقی می ماند و فقط هنگام جستجوی غذا تخم هایش را ترک می کند.

 

این نوع مارمولک ها به طور مداوم تخم های خود را تکان می دهند و اگر به طور اتفاقی پراکنده شوند آن ها را به لانه باز می گردانند. به محض اینکه نوزادان مارمولک، پس از به دنیا آمدن، پراکنده می شوند ارتباط خانوادگی بین آن ها از بین می رود. مارمولک های شیشه ای، که گونه ای از خانواده ی ایگواناها هستند این کار را انجام می دهند.

 

به علاوه عده ای از مارمولک های زنده زا، هنگامی که نوزاد آن ها به دنیا می آید، غشا جفت را از دور آن ها پاک کرده و می خورند؛ در استرالیا مارمولک هایی به نام مارمولک های خواب آلود، برای یک دوره ی طولانی تر در کنار مارمولک ماده بالغ می مانند و آن ها با انجام این کار منافعی برای بقایشان بدست می آورند. مارمولک های خواب آلود ماده و اسکینک های دم چرخان، جنین خود را بر پایه ی سیگنال های شیمیایی متصاعد شده از آن، شناسایی می کند.

 

مراقبت های والدین در مارمولک ها بسیار گسترده تر از چیزی است که فکر می کنیم، با این حال تا زمانی که سیستم های شناسایی ما دقیق نباشند مطالعه و بررسی آن ها نیز سخت خواهد بود.

 

 

بعضی از مارمولک ها مخصوصاً بعضی از گونه های مارمولک های خانگی، با بسیاری از ماده های دیگر در یک مکان مشترک، به صورت گروهی تخم گذاری می کنند؛ به علاوه این نشان می دهد که ماده های خاصی که این کار را انجام می دهند، در طول عمر خود برای تخم گذاری دوباره به این مکان باز می گردند.

 

در دو گونه از مارمولک هایی که در جنوب آمریکا پراکنش گسترده ای دارند، مارمولک های ماده به صورت گروهی زیر تخته سنگ های بزرگ لانه می سازند. در این زیستگاه تنها چند عدد از این لانه ها برای تخم گذاری در دسترس هستند؛ به دلیل منابع محدود، مارمولک های نر از این موقعیت سوء استفاده می کنند، مخصوصاً اگر این لانه ها در قلمرو آن ها قرار گرفته باشد. اگر یک مارمولک نر بتواند به خوبی از قلمرو دفاع کند، می تواند به نسبت مارمولک هایی که در قلمرو آن ها لانه ی با کیفیت وجود ندارد مارمولک های ماده ی بیشتری در اختیار داشته باشد.

 

بررسی بلوغ در مارمولک ها

 

سر مارمولک

 

مارمولک های نابالغ، در اصل مارمولک های بالغ اما در اندازه ی کوچکتر هستند؛ مارمولک های نابالغ، در هیچ حالتی به مارمولک های بالغ وابسته نیستند.

آن ها معمولاً با بزرگسالان در رنگ، شکل و عدم تناسب بدن هایشان تفاوت دارند. برای مثال در بعضی از گونه ها سر یک نوزاد مارمولک به نسبت، بزرگتر از سر یک مارمولک بالغ است. بعضی از ساختار های ظاهری مثل پوشش گلوی مارمولک آنولیس سبز نر یا شاخ های بعضی از آفتاب پرست ها نشان دهنده ی آن است که مارمولک از لحاظ جنسی برای تولید مثل بالغ شده است.

 

دم مارمولک

 

دم مارمولک های نابالغ، در بسیاری از گونه های مارمولک با دم مارمولک های بالغ متفاوت است. دم مارمولک های نابالغ به رنگ آبی روشن، نارنجی یا قرمز است و هنگام فرار از دست شکارچی به راحتی جدا می شود؛ معمولا هنگامی که مارمولک به بلوغ جنسی می رسد رنگ دم آن ها تغییر می کند.

 

شکارچیان مارمولک اسکینک دم آبی، به دم این مارمولک جذب می شوند که این دم هر زمان که مارمولک بخواهد جدا می شود.

 

تغییر نسل و رشد جمعیت در مارمولکها

 

بعضی از مارمولک های کوچکتر، خیلی سریع تر بالغ می شوند و نسل آن ها سریعتر جایگزین مارمولک های قبلی می شود. این تغییر نسل یک اتفاق سالانه است. برای مثال در بعضی از مارمولک های لکه دار کوچک که در شمال غربی آمریکا زندگی می کنند، هنگامی که مارمولک در تابستان به دنیا می آید، در پاییز به بلوغ جنسی می رسد.

 

 

در این زمان جفت گیری اتفاق می افتد. مارمولک های ماده لکه دار، مقدار زیادی چربی ذخیره می کنند که برای تولید تخم در بهار آینده مورد استفاده قرار می گیرند. مرگ و میر مارمولک های بالغ در این گونه ها هر سال 90 درصد و یا بیشتر است و این ممکن است به دلیل شکار، آب و هوای نامعتدل و یا عوامل دیگر اتفاق بیفتد.

 

بالعکس رشد جمعیت یک گونه ی خاص که تحت شرایط مختلف زیست محیطی زندگی می کند، از گونه ای به گونه ای دیگر متفاوت است. برای مثال در مکان هایی با زمستان های طولانی که مارمولک ها یک دوره ی طولانی از خواب زمستانی را تجربه می کنند، ممکن است طول عمر بیشتری داشته باشند و جایگزینی جمعیت، آهسته تر اتفاق بیفتد.

 

از طرفی ممکن است سال های زیادی طول بکشد تا مارمولک هایی که جثه های بزرگ دارند، به بلوغ جنسی برسند. اطلاعات کمی درباره ی رشد جمعیت طبیعی اکثر گونه های مارمولک در دسترس است، خیلی از گونه ها در شرایطی مثل نگه داری در قفس، طول عمر زیادی دارند. مارمولک های گونه ی هلودرما برای بیش از 25 سال در قفس زنده می مانند و حتی بعضی از گکو های کوچک حدود 20 سال در قفس، عمر می کنند.

خرید سم مارمولک کش قوی - کلیک کنید